Sala, w której się Państwo znajdujecie, prezentuje materiały dotyczące walki rodzin ofiar masakry radogoskiej o odkrycie prawdy o losie swoich bliskich, o ujawnienie faktów dotyczących zbrodni popełnianych w Rozszerzonym Więzieniu Policyjnym Radogoszcz w okresie okupacji, wreszcie o wymierzenie sprawiedliwości jego katom i oprawcom.
Widok, który ukazał się oczom tych, którzy jako pierwsi przekroczyli bramę radogoskiego więzienia po ewakuacji Niemców, trudno oddać słowami. Obrazem, często drastycznym w treści, przedstawia go natomiast nagranie Polskiej Kroniki Filmowej, z którym możecie się Państwo zapoznać. Operator kroniki znalazł się na Radogoszczu w kilka godzin po zajęciu Łodzi przez Armię Czerwoną. Jego kamera uchwyciła nie tylko dymiące wciąż gruzy więzienia, ale przede wszystkim udokumentowała koszmarny obraz setek zwęglonych ciał ofiar likwidacji, spiętrzonych na placu apelowym i w spalonych zabudowaniach. Kronika oddaje też emocje – rozpacz, gniew i bezsilność tych, którzy wśród gruzów odnajdywali ciała bliskich. Jest mocnym świadectwem dramatu pomordowanych, ale i tych, którzy pozostali wśród żywych.
19 stycznia 1945 r. jako pierwsi przekroczyli bramę Radogoszcza mieszkańcy okolicznych domów i bliscy więźniów, którzy poszukiwali informacji o ich losie. Na naszej wystawie możecie Państwo wysłuchać ich relacji. Opowieści te, słowami bezpośrednich świadków, z różnych perspektyw przedstawiają wydarzenia, jakie rozgrywały się na gruzach więzienia w ciągu pierwszych godzin i dni po likwidacji placówki.
Masakry radogoskiej nie można postrzegać jako faktu zamkniętego w liczbach i statystykach. To przede wszystkim ponad 1000 historii o ludziach, których pochłonął ogień i 31 historii o tych, którzy uciekli płomieniom. Na naszej wystawie przybliżamy Państwu 4 z tych opowieści. W poszczególnych teczkach osobowych znajdziecie biogramy mężczyzn, którzy znajdowali się na Radogoszczu feralnej nocy masakry. Dokumenty, listy i grypsy, które przechowują informacje o ich życiu, powodach aresztowania, myślach i emocjach towarzyszących im w więzieniu. W wielu przypadkach, było to wszystko, co udało się odnaleźć zrozpaczonej rodzinie. W wielu przypadkach, po anonimowe zwłoki nikt się nie zgłosił…
Fakty i statystki, nie definiując zagadnienia historycznego, stanowią dla niego kontekst i ramy. Dlatego przygotowaliśmy dla Państwa infografikę, która podsumowuje bilans wydarzeń rozgrywających się na Radogoszczu w ciągu pięciu lat niemieckiej okupacji. Prezentuje ona, w ujęciu chronologicznym, kluczowe zdarzenia związane z tworzeniem i funkcjonowaniem więzienia oraz popełnianymi na jego terenie zbrodniami. Obrazuje, językiem liczb i wykresów, skalę oraz zakres przestępstw, jakie miały tutaj miejsce. Jest mierzalnym argumentem oskarżenia wobec tych, którzy za przestępstwa te powinni odpowiedzieć.
Zapraszam serdecznie do zwiedzania!
