Szanowni Państwo!
Jest mi niezmiernie miło powitać Was na wystawie pod tytułem „Radgoszcz 1945 – świadectwa zbrodni”. Nazywam się Katarzyna Czekaj-Kotynia i będę towarzyszyć Państwu w wirtualnym spacerze po ekspozycji, którą przygotował zespół Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi.
Spośród niewyobrażalnych zbrodni popełnianych w latach II wojny światowej przez niemieckich okupantów na ziemiach polskich, tragedia więzienia na Radogoszczu, a w szczególności masakry radogoskiej, czyli krwawej likwidacji więzienia w przeddzień ewakuacji Niemców w styczniu 1945 r., to wydarzenia znane i ważne, przede wszystkim dla mieszkańców Łodzi i regionu łódzkiego.
Interesującym zjawiskiem, szczególnie z punktu widzenia prezentowanej Państwu wystawy, jest odbiór i osąd zbrodni nazizmu po zakończeniu wojny i okupacji. W jaki sposób dochodzono prawdy o wydarzeniach rozgrywających się w placówkach takich jak radogoskie więzienie? Jakie działania podejmowały powojenne władze polskie w celu wyjaśnienia i rozliczenia niemieckich przestępstw z okresu okupacji? Jaki był społeczny odbiór prowadzonych śledztw i procesów? Czy w kontekście powojennych rozliczeń z nazistowskimi zbrodniarzami można mówić o wymierzeniu sprawiedliwości? Mamy nadzieję, że wizyta na prezentowanej Państwu wystawie dostarczy Wam odpowiedzi na te i wiele innych pytań.
Wirtualna ekspozycja składa się z czterech sal. W sali zatytułowanej „Śledztwo” poznacie Państwo najważniejsze fakty związane z prowadzony po wojnie dochodzeniem w sprawie zbrodni popełnianych w radogoskim więzieniu oraz przyjrzycie się zgromadzonym w jego trakcie dowodom. Materiały zgromadzone w sali o nazwie „Najbliżsi poszukują prawdy” pozwolą Wam poznać ludzki, emocjonalny wymiar nazistowskich zbrodni ukazany poprzez historie wybranych więźniów Radogoszcza oraz ich bliskich. Kolejna sala, zatytułowana „Miasto w żałobie”, wprowadzi Was w atmosferę i nastroje panujące w Łodzi w kolejnych miesiącach po ujawnieniu skali i rozmiarów dramatu rozgrywającego się w radogoskim więzieniu. Ostatnia z wirtualnych sal, pod przewrotną nieco nazwą „(Nie)Sprawiedliwość” ma stanowić próbę odpowiedzi na pytanie o zakres odpowiedzialności za popełnione przestępstwa, jaką ponieśli (czy raczej jakiej w większości przypadków nie ponieśli) bestialscy wachmani radogoskiej placówki. Poszczególne sale wystawy możecie Państwo zwiedzać w dowolnej kolejności. Jednak w celu zachowania ciągłości narracji i logicznego następstwa zdarzeń, sugeruję przyjąć zaproponowaną przeze mnie kolejność. Instrukcje i opisy znajdujące się w poszczególnych salach, ułatwią Państwu poruszanie się po wystawie.
Mając nadzieję, że będzie to dla Was poruszające doświadczenie – zapraszam do zwiedzania wystawy!
