sala 3 – Press Reports 1945-1948 (en) – Radogoszcz 1945

The issue of the Radogoszcz massacre, the funeral of its victims, and the steps taken by the families of the murdered and representatives of the judiciary to establish the truth about the fate of Radogoszcz prisoners dominated the first pages of Łódź newspapers published in the city from the end of January 1945. Over the following months and years, the press regularly reminded of the tragedy that had occurred in the Nazi prison, covered the investigation into and the trials over the Radogoszcz crimes, and commemorated the place and the people who had died there. Unlike court files and official documents of the investigation, press articles not only quote facts but also describe emotions accompanying them. Apart from reliable information, they include sensational gossip. They allow us to see the events through the eyes of the readers of the time.

: “Jak ‘leczono’ Polaków w Radogoszczu” (“How Poles Were Cured in Radogoszcz”), Dziennik Łódzki of June 27, 1946, no. 175 (362), p. 4

: H. Rudnicki, “Obóz śmierci w Radogoszczu” (“The Death Camp in Radogoszcz”), Głos Robotniczy of January 19, 1946, no. 19 (211), p. 10

: J. Nieciecki, “Zbrodnie w Radogoszczu i lasach zgierskich” (“Crimes in Radogoszcz and Zgierz Forests”), Dziennik Łódzki of June 25, 1946, no. 173 (360), p. 1

: J. Nieciecki, “Z procesu bestii w ludzkim ciele” (“From the Trial of the Beast in a Human Body”), Dziennik Łódzki of June 25, 1946, no. 173 (360), p. 2

Press Reports 1945

: “Sprawozdanie Nadzwyczajnej Komisji dla zbadania zbrodni niemieckich faszystów w obozie śmierci na Radogoszczu” (“A Report of the Special Commission for the Investigation of the Crimes of German Fascists in the Death Camp in Radogoszcz”), Wolna Łódź of January 26, 1945, no. 3, p. 1

: M. Jastrun, “Łódź wyzwolona” (“Lodz Liberated”), Rzeczpospolita of January 27, 1945, no. 2, p. 7

: “Łódzki Majdanek” (“The Łódź Majdanek”), Polska Zbrojna of January 27, 1945, no. 13, p. 4

: “Pomścimy męczenników Radogoszcza” (“We Will Avenge Radogoszcz Martyrs”), Wolna Łódź of January 31, 1945, no. 6, p. 1

: “W sprawie zbrodni w Radogoszczu” (“About the Crime in Radogoszcz”), Dziennik Łódzki of January 01, 1945, no. 1, p. 4

: M. Fiderer, “II. Polski Manchester – robotnicza Łódź” (“Polish Manchester – a Working-Class Lodz”), Rzeczpospolita of February 8, 1945, no. 38, p. 3

: “Manifestacja w Radogoszczy” (“Manifestation in Radogoszcz”), Rzeczpospolita of February 10, 1945, no. 38, p. 4

: “Pogrzeb męczenników Radogoszcza” (“Funeral of the Martyrs of Radogoszcz”), Rzeczpospolita of February 18, 1945, no. 47, p. 1

: H. Rudnicki, “To, co zostało po spalonych w Radogoszczu” (“What Was Left of the Burned in Radogoszcz”), Głos Robotniczy of August 1, 1945, no. 43, p. 8

: “Kto zna tego kata?” (“Who Knows this Executioner?”), Głos Robotniczy of September 1945, no. 93, p. 2

: “Uroczystości ku czci poległych za Polskę” (“Celebrations in Honor of the Fallen for Poland”), Głos Robotniczy of November 2, 1945, no. 136, p. 3

: “Proces kata z Radogoszcza” (“The Trial of the Executioner from Radogoszcz”), Głos Robotniczy of December 16, 1945, no. 180, p. 2

: “Kat z Radogoszcza skazany na śmierć” (“Executioner from Radogoszcz Sentenced to Death”), Polska Zbrojna of December 16, 1945, no. 273, p. 6

: “Wyrok śmierci na kata z Radogoszcza” (“Death Sentence to an Executioner from Radogoszcz”), Dziennik Łódzki of December 17, 1945, no. 165(175), p. 4

Press Reports 1946

: “Jak będziemy obchodzić pierwszą rocznicę wyzwolenia Łodzi” (“How Will We Celebrate the First Anniversary of the Liberation of Lodz”), Głos Robotniczy of January 17, 1946, no. 17, p. 7

: J. Szary, “Na Sikawie i w Radogoszczu. Ostatnia noc przed wyzwoleniem. Jak zbiry hitlerowskie paliły żywcem więźniów. Co się działo na Sikawie” (“In Sikawa and in Radogoszcz. Last Night Before Liberation. How Nazi Thugs Burned Prisoners Alive. What Happened in Sikawa”), Express Ilustrowany of January 18, 1946, no. 2, p. 3

: J. Szary, “Szał radości i szczęścia opanował Łódź, gdy do miasta wjechały pierwsze zwycięskie czołgi. Radość naszą zakłócały tylko wieści o straszliwej zbrodni w Radogoszczu” (“A Frenzy of Joy and Happiness Took Hold of Lodz When the First Victorious Tanks Entered the City. Our Joy Was Only Disturbed by the News of a Terrible Crime in Radogoszcz”), Express Ilustrowany of January 19, 1946, no. 3, p. 4

: H. Rudnicki, “Obóz śmierci w Radogoszczu” (“The Death Camp in Radogoszcz”), Głos Robotniczy of January 19, 1946, no. 19 (211), p. 10

: W. Śliwowski, “Ci, którzy nie doczekali wyzwolenia” (“Those Who Did Not Live to See the Liberation”), Kurier Popularny of January 20, 1946, no. 20, p. 6

: “Oprawcy z Radogoszcza skazani na śmierć” (“Torturers from Radogoszcz Sentenced to Death”), Dziennik Łódzki of February 26, 1946, no. 57(244), p. 4

: “Dwaj żandarmi z Radogoszcza Bergman i Fuchler skazani na karę śmierci za znęcanie się nad więźniami – Polakami” (“Two Gendarmes from Radogoszcz Bergman and Fuchler Sentenced to Death for Abusing Prisoners – Poles”), Express Ilustrowany of February 26, 1946, no. 41, p. 4

: “Kat więźniów w Radogoszczu usiłując zbiec spod straży, wpadł pod samochód i – został zabity” (“The Executioner of Prisoners in Radogoszcz, Trying to Escape from the Guards, Was Hit by a Car and He Was Killed”), Express Ilustrowany of April 5, 1946, no. 79, p. 3

: “Krwawy kat z Łodzi” (“A Bloody Executioner from Lodz”), Głos Robotniczy of June 23, 1946, no. 171, p. 1

: “Krwawy kat z Łodzi” (“A Bloody Executioner from Lodz”), Głos Robotniczy of June 23, 1946, no. 171, p. 2

: “Łódź oskarża. Na szubienicy w Łodzi winien Greiser zawisnąć za zbrodnie popełnione w naszym mieście i województwie” (“Lodz Accuses. Greiser Should Hang on the Gallows in Lodz for the Crimes Committed in Our City and Province”), Głos Robotniczy of June 23, 1946, no. 171, p. 3

: “Łódź oskarża Greisera” (“Lodz Accuses Greiser”), Głos Robotniczy of June 24, 1946, no. 172, p. 4

: J. Nieciecki, “Zbrodnie w Radogoszczu i lasach zgierskich” (“Crimes in Radogoszcz and Zgierz Forests”), Dziennik Łódzki of June 25, 1946, no. 173 (360), p. 1

: J. Nieciecki, “Z procesu bestii w ludzkim ciele” (“From the Trial of the Beast in a Human Body”), Dziennik Łódzki of June 25, 1946, no. 173 (360), p. 2

: “Świadkowie z Łodzi zeznawali wczoraj na procesie Greisera” (“Yesterday Witnesses from Lodz Testified at the Greiser Trial”), Głos Robotniczy of June 25, 1946, no. 173(375), p. 1

: “Jak męczono Polaków w Radogoszczu” (“How Poles Were Tortured in Radogoszcz”), Dziennik Łódzki of June 26, 1946, no. 174 (361), p. 4

: “Jak ‘leczono’ Polaków w Radogoszczu” (“How Poles Were Cured in Radogoszcz”), Dziennik Łódzki of June 27, 1946, no. 175 (362), p. 4

: “Spalenie żywcem 1000 więźniów w Radogoszczy” (“Burning 1,000 Prisoners Alive in Radogoszcz”), Ilustrowany Kurier Polski of July 1, 1946, no. 175, p. 3

: “Pomocnik ‘kata Radogoszcza’ zdemaskowany przez Czytelnika ‘Expressu’. Henryk Osieja, w czerwonym pulowerze, zabijał ludzi nogą od stołu” (“Helper of the ‘Executioner of Radogoszcz’ Unmasked by the Reader of ‘Express’. Henryk Osieja, in a Red Pullover, Was Killing People With the Table Leg”), Express Ilustrowany of July 3, 1946, no. 165, p. 4

: “Szalony reprezentant zwyrodniałej rasy” (“A Mad Representative of a Degenerate Race”), Ilustrowany Kurier Polski of July 8, 1946, no. 182, p. 6

: “Szalony reprezentant zwyrodniałej rasy” (“A Mad Representative of a Degenerate Race”), Ilustrowany Kurier Polski of July 8, 1946, no. 182, p. 7

: “Służbowa dusza zaprowadziła Greisera na szubienicę” (“The Service Spirit Led Greiser to the Gallows”), Ilustrowany Kurier Polski of July 15, 1946, no. 189, p. 10

: A. Górski, “Jeszcze w sprawie Radogoszcza” (“Still on the Radogoszcz Case”), Głos Robotniczy of July 28, 1946, no. 206(352), p. 3

: H. Rudnicki, “Radogoszcz czeka na opiekę” (“Radogoszcz Is Waiting to Be Looked After”), Głos Robotniczy of August 2, 1946, no. 211(357), p. 3

: “Sądził, że Polski już nie będzie” (“He Thought That Poland Would No Longer Exist”), Ilustrowany Kurier Polski of August 27, 1946, no. 231, p. 5

: “Więzienie w Radogoszczu pod opieką społeczeństwa łódzkiego” (“Prison in Radogoszcz Under the Care of the Lodz Society”), Kurier Popularny of September 7, 1946, no. 246(310), p. 6

: “Więzienie w Radogoszczu pod opieką społeczeństwa łódzkiego” (“Prison in Radogoszcz Under the Care of the Lodz Society”), Kurier Popularny of September 9, 1946, no. 244, p. 9

: “Świadkowie niemieckich zbrodni na Radogoszczu, uwaga!” (“Witnesses of German Crimes in Radogoszcz, attention!”), Ilustrowany Kurier Polski of September 12, 1946, no. 247, p. 6

: “Groby po spalonych w Radogoszczu porządkowane są w szybkim tempie” (“The Graves of People Burned in Radogoszcz Are Being Put in Order Very Quickly”), Głos Robotniczy of September 13, 1946, no. 253(444), p. 6

: “Cmentarz męczenników. Ofiary siepaczy hitlerowskich przeniesione zostaną z masowych grobów na Radogoszcz” (“Martyrs’ Cemetery. The Victims of Nazi Henchmen Will Be Moved from Mass Graves to Radogoszcz”), Express Ilustrowany of September 24, 1946, no. 247, p. 4

: “Miejsce kaźni w Radogoszczu uświęcone krwią niewinnych ofiar hitleryzmu pod opieką łódzkiego społeczeństwa” (“The Place of Slaughter in Radogoszcz Sanctified by the Blood of Innocent Victims of Hitlerism Under the Care of the Lodz Society”) Dziennik Łódzki of October 31, 1946, no. 300(487), p. 1

: “Miejsce kaźni w Radogoszczu uświęcone krwią niewinnych ofiar hitleryzmu pod opieką łódzkiego społeczeństwa” (“The Place of Slaughter in Radogoszcz Sanctified by the Blood of Innocent Victims of Hitlerism Under the Care of the Lodz Society”), Dziennik Łódzki of October 31, 1946, no. 300 (487), p. 4

: “Zaduszki na Radogoszczu” (“All Souls’ Day in Radogoszcz”), Głos Robotniczy of October 31, 1946, no. 301(492), p. 8

: “Odsłonięcie pomnika w Radogoszczu” (“Unveiling of the Monument in Radogoszcz”), Dziennik Łódzki of November 1, 1946, no. 301(488), p. 7

: “Na cmentarzu garnizonowym i w Radogoszczu w Łodzi” (“At the Garrison Cemetery and in Radogoszcz in Lodz”), Dziennik Łódzki of November 2, 1946, no. 302(489), p. 3

Press Reports 1947

: “Uwaga, b. więźniowie Radogoszcza” (“Attention, Former Prisoners of Radogoszcz”), Express Ilustrowany of January 17, 1947, no. 339 (637), p. 6

: “Uczczenie rocznicy spalenia więźniów na Radogoszczu” (“Commemorating the Anniversary of Burning Prisoners in Radogoszcz”), Dziennik Łódzki of January 18, 1947, no. 17, p. 4

: “W drugą rocznicę wyzwolenia Łodzi” (“On the Second Anniversary of the Liberation of Lodz”), Głos Robotniczy of January 18, 1947, no. 17, p. 1

: “W godzinę wyzwolenia” (“The Hour of Liberation”), Kurier Popularny of January 18, 1946, no. 17, p. 1

: “Dziś manifestacja na Placu Wolności” (“Today There Is a Demonstration in Wolności Square”), Kurier Popularny of January 18, 1946, no. 17, p. 6

: “Spalił żywcem 2 500 ludzi” (“He Burned 2,500 People Alive”), Express Ilustrowany of May 15, 1947, no. 131(433), p. 4

: “Sensacyjna konfrontacja. B. kelner z więzienia w Radogoszczu spotyka się w celi z ponurym oprawcą Pelzhausenem” (“Sensational Confrontation. A Former Waiter From the Prison in Radogoszcz Meets in His Cell With the Gloomy Torturer Pelzhausen”), Express Ilustrowany of May 17, 1947, no. 133(435), p. 4

: “Truciznę do zupy wlewał Pelzhausen, kat więzienia na Radogoszczu. – B. kelner Mastalerski rozpoznał zbrodniarza” (“Executioner of the Prison in Radogoszcz – Pelzhausen Was Pouring Poison into the Soup – Former Waiter Mastalerski Recognized the Criminal”), Express Ilustrowany of May 22, 1947, no. 138(440), p. 4

: “Włókniarze oddali hołd męczennikom potwornej zbrodni hitlerowskiej w Radogoszczu” (“The Textile Workers Paid Tribute to the Martyrs of the Horrible Nazi Crime in Radogoszcz”), Express Ilustrowany of June 5, 1947, no. 151(453), p. 5

: “Sprawca bezprzykładnych bestialstw. Śledztwo przeciwko Pelzhausenowi zakończone” (“The Perpetrator of Unprecedented Bestialities. Investigation Against Pelzhausen Closed”), Głos Robotniczy of August 5, 1947, no. 151(453), p. 5

: “7 września proces Pelzhausena” (“Pelzhausen Trial on September 7”), Dziennik Łódzki of August 14, 1947, no. 221(771), p. 6

: “Dziś sprawa Pelzhausena” (“Today Is the Pelzhausen Trial”), Dziennik Łódzki of September 8, 1947, no. 246, p. 5

: “Kat Radogoszcza przed sądem” (“The executioner of Radogoszcz in court”), Express Ilustrowany of September 8, 1947, no. 246(544), p. 3

: “Bestia z zawodu jest … szlifierzem diamentów” (“A Beast by Profession Is … a Diamond Cutter”), Dziennik Łódzki of September 9, 1947, no. 247(797), p. 2

: “Mordował i żywcem palił ludzi” (“He Murdered and Burned People Alive”), Express Ilustrowany of September 9, 1947, no. 247(545), p. 1

: “Mordował i żywcem palił ludzi” (“He Murdered and Burned People Alive”), Express Ilustrowany of September 9, 1947, no. 247(545), p. 4

: “Kat Radogoszcza odpowie za swe zbrodnie” (“The Butcher of Radogoszcz Will Answer for His Crimes”), Głos Robotniczy of September 9, 1947, no. 248 (829), p. 5

: “Pelzhausen był postrachem wachmanów” (“Pelzhausen Was the Guards’ Terror”), Dziennik Łódzki of September 10, 1947, no. 248(798), p. 2

: “Jak dzikie zwierzę w klatce” (“Like a Wild Animal in a Cage”), Express Ilustrowany of September 10, 1947, no. 248(546), p. 4

: “Radogoszcz – piekło męki i śmierci” (“Radogoszcz – the Hell of Torture and Death”), Głos Robotniczy of September 10, 1947, no. 249 (830), p. 4

: “Proces przeciwko mordercy z Radogoszcza” (“The Trial Against the Murderer from Radogoszcz”), Robotnik of September 10, 1947, no. 246, p. 2

: “Ofiary demaskują swego kata” (“The Victims Expose Their Executioner”), Kurier Popularny of September 10, 1947, no. 246(677), p. 2

: “Wstrząsające zeznania ocalałych” (“Shocking Testimonies of Survivors”), Dziennik Łódzki of September 11, 1947, no. 249(799), p. 2

: “Noc grozy i śmierci w Radogoszczu” (“The Night of Horror and Death in Radogoszcz”), Głos Robotniczy of September 11, 1947, no. 250(831), p. 1

: “Noc grozy i śmierci w Radogoszczu” (“The Night of Horror and Death in Radogoszcz”), Głos Robotniczy of September 11, 1947, no. 250(831), p. 6

: “On był właśnie podpalaczem! – Stwierdzają ocaleli z pożaru Radogoszcza” (“He Was Just a Firestarter! – The Survivors of the Radogoszcz Fire Say”), Kurier Popularny of September 11, 1947, no. 247(678), p. 2

: “Generał SS – Walter Kueck mówi, że ‘Pelzhausen był spokojnym i statecznym urzędnikiem’” (“SS General – Walter Kueck Says That ‘Pelzhausen Was a Calm and Stable Official’”), Dziennik Łódzki of September 12, 1947, no. 250(800), p. 2

: “Oprawca z zamiłowania. Zbrodnia Pelzhausena udowodniona” (“A Torturer by Passion. Pelzhausen’s Crime Proven”), Głos Robotniczy of September 12, 1947, no. 251(832), p. 4

: “Pelzhausen brał osobiście udział w zbrodni radogoskiej” (“Pelzhausen Took Part in the Crime of Radogoszcz Personally”), Robotnik of September 12, 1947 r., no. 248, p. 2

: “Cztery razy skazany na śmierć, tysiąckrotnie na nią zasłużył” (“Four Times Condemned to Death, He Deserved It a Thousand Times”), Dziennik Łódzki of September 13, 1947, no. 251, p. 1

: “To nie tylko proces Pelzhausena – to sprawa całego reżimu” (“This Is Not Only Pelzhausen’s Trial – This Is the Issue of the Whole Regime”), Dziennik Łódzki of September 13, 1947, no. 251, p. 2

: “Zbir skazany na śmierć” (“Thug Sentenced to Death”), Express Ilustrowany of September 13, 1947, no. 251(549), p. 4

: “Pelzhausen 4-krotnie skazany na śmierć” (“Pelzhausen Sentenced to Death Four Times”), Głos Robotniczy of September 13, 1947, no. 252, p. 6

: “Kat Radogoszcza zawiśnie na szubienicy” (“The Executioner of Radogoszcz Will Hang on the Gallows”), Kurier Popularny of September 13, 1947, no. 249(680), p. 2

: “Muzeum martyrologii powstanie w Radogoszczu” (“The Museum of Martyrdom Will Be Built in Radogoszcz”), Dziennik Łódzki of October 19, 1947, no. 287(837), p. 3

: “Przed Tygodniem Radogoszcza” (“Before the Radogoszcz Week”), Ilustrowany Kurier Polski of October 21, 1947, no. 288, p. 5

: “Uczcijmy pamięć męczenników polskich” (“Let Us Honor the Memory of the Polish Martyrs”), Ilustrowany Kurier Polski of October 31, 1947, no. 298, p. 5

: “Muzeum zbrodni niemieckich w Radogoszczu pod Łodzią” (“Museum of German Crimes in Radogoszcz Near Lodz”), Polska Zbrojna of December 27, 1947, no. 343, p. 2

Press Reports 1948

: “Urna z prochami więźniów wystawiona będzie przed kościołem garnizonowym” (“The Urn with the Ashes of the Prisoners Will Be On Display in front of the Garrison Church”), Express Ilustrowany of January 17, 1948, no. 17 (671), p. 3(1)

: “Dziś manifestacja żałobna ku czci poległych w parku Poniatowskiego i w Radogoszczu” (“Today, a Mourning Demonstration in Poniatowski Park and in Radogoszcz, in Honor of the Fallen”), Kurier Popularny of January 17, 1948, no. 17(802), p. 7

: „Największą wartością jest człowiek” (“Man Is the Greatest Value”), Dziennik Łódzki of January 18, 1948, no. 18, p. 3

: “W 3-cią rocznicę oswobodzenia Łodzi” (“On the 3rd Anniversary of the Liberation of Lodz”), „Głos Robotniczy” of January 18, 1948, no. 18(940), p. 5

: “Łódź złożyła hołd poległym” (“Lodz Paid Tribute to the Fallen”), Dziennik Łódzki of January 19, 1948, no. 19, p. 2

: “Żałobna manifestacja w Radogoszczu” (“A Mournful Demonstration in Radogoszcz”), Kurier Popularny of January 19, 1948, no. 19(804), p. 2

: H. Rudnicki, “Nim wzeszło słońce…” (“Before the Dawn…”), Głos Robotniczy of January 19, 1948, no. 19, p. 5

: “Uroczystość Komitetów Domowych w Łodzi” (“The ‘House Committees’ Ceremony in Lodz”), Dziennik Łódzki of March 2, 1948, no. 61 (967), p. 5

: “Pelzhausen, Kaczyska i Głoba zawiśli na szubienicy” (“Pelzhausen, Kaczyska and Głoba Were Hanged on the Gallows”), Głos Robotniczy of March 2, 1948, no. 61(989), p. 6

: “Budżet m. Łodzi uchwalony. Kredyty na utworzenie Muzeum Pamiątek po zamordowanych w Radogoszczu” (“The Budget of the City of Lodz Has Been Approved. Credits for the Creation of the Memorial Museum of the Murdered in Radogoszcz”), Kurier Popularny of March 6, 1948, no. 65(850), p. 2

: “Hołd pamięci ofiar Radogoszcza” (“Tribute to the Memory of the Victims of Radogoszcz”), Głos Robotniczy of April 10, 1948 r., no. 98(1026), p. 5

: “Polacy amerykańscy zwiedzili Radogoszcz” (“American Poles Visited Radogoszcz”), Dziennik Łódzki of May 9, 1948, no. 127(1033), p. 6

: “Wycieczka zagraniczna b. więźniów politycznych” (“Foreign Trip of Former Political Prisoners”), Głos Robotniczy of June 1, 1948, no. 149(1077), p. 2

: “Goście zagraniczni zwiedzili nasze miasto” (“Foreign Guests Visited Our City”), Głos Robotniczy of June 2, 1948, no. 150(1078), p. 4

: “Budowa Muzeum w Radogoszczu rozpocznie się w tym roku” (“The Construction of the Museum in Radogoszcz Will Begin This Year”), Dziennik Łódzki of July 10, 1948, no. 188(1094), p. 6

: “Przed budową mauzoleum w Radogoszczu” (“Before the Construction of the Mausoleum in Radogoszcz”), Dziennik Łódzki of July 30, 1948, no. 208(1114), p. 5

: “Muzeum martyrologii na Radogoszczu” (“Museum of Martyrdom in Radogoszcz”), Głos Robotniczy of August 17, 1948, no. 226(1160), p. 6

: “Odgruzowywanie b. więzienia w Radogoszczu” (“Removal of Rubble from the Former Prison in Radogoszcz”), Dziennik Łódzki of September 17, 1948, no. 257(1163), p. 5

: “Pod gruzami Radogoszcza znaleziono jeszcze szczątki spalonych więźniów” (“The Remains of Burnt Prisoners Were Found Under the Ruins of Radogoszcz”), Dziennik Łódzki of September 21, 1948, no. 261(1167), p. 3

: “Radogoszcz będzie zamknięty 1 i 2 listopada” (“Radogoszcz Will Be Closed on November 1 and 2”), Dziennik Łódzki of October 28, 1948, no. 298(1204), p. 3