Przedstawiam Państwu część wystawy poświęconą śledztwu prokuratorskiemu prowadzonemu w sprawie zbrodni popełnionych w Rozszerzonym Więzieniu Policyjnym Radogoszcz w okresie niemieckiej okupacji. Pozwoliło ono ujawnić szokujące dla opinii publicznej fakty dotyczące okrutnego traktowania i mordowania więźniów przetrzymywanych na Radogoszczu oraz określić tożsamość części członków załogi więzienia. Zgromadzić dowody potwierdzające odpowiedzialność komendanta Waltera Pelzhasena za nieludzkie traktowanie więźniów w jego placówce. Wreszcie odtworzyć bieg wypadków, które doprowadziły do likwidacji więzienia w nocy z 17 na 18 stycznia 1945 r. i wymordowania ok. 1000 zgromadzonych tam mężczyzn.

Zachęcam Państwa do zapoznania się z materiałem dowodowym, jaki był gromadzony przez przedstawicieli polskiego wymiaru sprawiedliwości od pierwszych dni po likwidacji radogoskiego więzienia.

W sekcji „Akta śledztwa” mogą Państwo przejrzeć dokumenty gromadzone w sprawie zbrodni radogoskich. W teczkach tych znajdują się oficjalne pisma i korespondencja prowadzona w kwestiach związanych z zainicjowaniem śledztwa, kompletowaniem dowodów w sprawie, poszukiwaniem świadków wydarzeń rozgrywających się na Radogoszczu w latach 1939-1945. Znajdą tu Państwo również wybrane protokoły przesłuchań byłych więźniów Radogoszcza, w tym ocaleńców ze styczniowej masakry. Lektura tych dokumentów pozwala odczuć atmosferę pierwszych tygodni i miesięcy po zakończeniu wojny, kiedy to urzędnicy odbudowywanego dopiero wymiaru sprawiedliwości podejmowali pierwsze kroki w celu rozliczenia nazistowskich zbrodni popełnianych na ziemiach Polski. Wyzwaniem, z którym musieli się zmierzyć było umocowanie prawne przestępstw do niedawna nieistniejących w kodeksach karnych oraz ogromny ciężar emocjonalny i presja opinii publicznej, jakie niosła ze sobą zbrodnia tak potworna, jak ta – popełniona na Radogoszczu.

Uzupełnieniem lektury akt sprawy może być dla Państwa zapoznanie się z fragmentami korespondencji urzędowej, relacji świadków i protokołów oględzin sądowych miejsca zbrodni, jakie zgromadziliśmy dla Państwa w formie nagrań audio. Wysłuchanie ich pozwoli Państwu zbudować sobie obraz czynności sądowych, często suchych i sformalizowanych w formie, ale budujących u śledczych rzetelną (choć przerażającą w swojej treści) wiedzę o wypadkach, które badane są w toku dochodzenia.

Świadectwami zbrodni radogoskiej są również, a może przede wszystkim, przedmioty i dokumenty odnajdywane na pogorzelisku więzienia w pierwszych dniach, tygodniach i miesiącach prowadzonego śledztwa, a przedstawione Państwu w części ekspozycji noszącej nazwę „Dowody zbrodni”. Znajdą tu Państwo prezentację trójwymiarowych obiektów – przedmiotów osobistych należących do więźniów i noszących ślady pożaru ze stycznia 1945 r. Zapoznać można się tu również z dokumentami i listami, wydobytymi ze spalonych ruin i należącymi do ofiar masakry. Wszystkie zgromadzone tu eksponaty pozwalają odczuć nie tylko prawny i moralny wymiar radogoskiej tragedii, ale również poznać jej jednostkowe, ludzkie oblicze.

Infografika przedstawiająca topografię radogoskiego więzienia w okresie II wojny światowej pozwoli z kolei Państwu umiejscowić określone wydarzenia prezentowane na wystawie w przestrzeni, tworząc swego rodzaju plan sytuacyjny miejsca zbrodni.

Zapraszam serdecznie do zwiedzania!