Wszelkie działania podejmowane przez polski wymiar sprawiedliwości od stycznia 1945 r. zmierzały do ustalenia przebiegu zdarzeń w Rozszerzonym Więzieniu Policyjnym Radogoszcz, zgromadzenia dowodów w sprawie popełnionych tam zbrodni oraz sprawiedliwego osądzenia i ukarania ich sprawców. Znalazły one swój finał w procesach, jakie wytaczano w latach powojennych przed łódzkimi sądami osobom oskarżonym o działalność na szkodę narodu polskiego, w tym wachmanom z Radogoszcza. Umożliwiamy dziś Państwu zapoznanie się z materiałami dotyczącymi tych procesów.
Najgłośniejszym i najszerzej komentowanym w całej Polsce był z pewnością proces Arthura Greisera – byłego namiestnika Kraju Warty, który odbywał się w Poznaniu, w czerwcu i lipcu 1946 r. Elementem aktu oskarżenia tego zbrodniarza była m. in. likwidacja radogoskiego więzienia, a w czasie procesu zeznania składali byli więźniowie placówki. Materiał Polskiej Kroniki Filmowej, jaki udostępniamy Państwu, pozwoli Wam, jak i ówczesnym widzom, spojrzeć w twarz hitlerowskiego zbrodniarza podczas rozprawy na sali sądowej i ogłaszania wyroku.

Akta procesu Waltera Pelzausena, byłego komendanta radogoskiego więzienia, jak i trzech innych zbrodniarzy radogoskich, możecie Państwo również przejrzeć w tej części wystawy. Pozwalają one zapoznać się ze zgromadzonym materiałem dowodowym, poznać mniej znane szczegóły dotyczące dramatycznych wydarzeń rozgrywających się za murami hitlerowskiej placówki, ale co równie ciekawe – dotrzeć do argumentów przedstawianych przez oskarżonych i obranej przez nich linii obrony.

W przygotowanych dla Państwa nagraniach audio zawarliśmy wybrane sentencje wyroków, jakie zapadały w sprawach związanych ze zbrodniami popełnianymi w radogoskim więzieniu. Jak Państwo będą mogli się przekonać, nie wszystkie wyroki były skazujące. Wsłuchując się w argumentację ich uzasadnień warto przez chwilę zastanowić się nad złożonością i wielopłaszczyznowością wojennej rzeczywistości, w której czasami trudno o jednoznaczne oceny.

Z kolei przygotowana dla Państwa infografika prezentuje chronologię zdarzeń związanych z wytaczanymi procesami. Analiza przedstawionych tu dat i liczb pozwala uświadomić sobie skalę problemów związanych z rozliczeniem zbrodni hitlerowskich popełnionych na ziemiach polskich, a związanych z gromadzeniem dowodów (często niszczonych przez Niemców przed ewakuacją), poszukiwaniem żyjących świadków, identyfikowaniem i aresztowaniem oskarżonych, klasyfikowaniem prawnym zbrodni, których nie uwzględniały ówczesne kodeksy karne.

Mając nadzieję, że zgromadzone w tej części wystawy materiały skłonią Państwa również do refleksji o granicach sprawiedliwości, jaką wymierzono winnym zbrodni radogoskich – zapraszam do zwiedzania!